اتصالات چدنی
اتصالات چدنی
- ضمانت اصالت و کیفیت
- گارانتی بازگشت وجه
- تضمین بهترین قیمت بازار
- بیش از 20 سال سابقه
برای اطلاع از قیمت ها با ما در ارتباط باشید
درخواست مشاوره رایگان
زانو چدنی فلنجدار °90
زانو چدنی فلنجدار °45
سه راه چدنی فلنج دار °90 و °45
چهارراه چدنی فلنجدار
تبدیل چدنی فلنجدار
فلنج اسپیکات چدنی
کمربند چدنی
کولار
پیچ و مهره T
رینگ چدنی
گلند چدنی
محصول شرکت حیات ایران
اتصالات چدنی
حتی با ظهور مواد جدید، برخی هنوز گزینه‌های چدن را ترجیح می‌دهند زیرا طیف وسیعی از مزایا را به همراه دارند. برای قرن‌ها لوله‌ها و اتصالات چدنی ستون فقرات سیستم‌های لوله کشی تخلیه زباله و هواکش در سراسر جهان بوده‌اند. در این مقاله قصد داریم تا با دادن اطلاعات زیادی در زمینه اتصالات چدنی از جمله مزایا، کاربردها و حتی انواع آن شما را با زیر و بم این نوع اتصال آشنا کنیم. اگر درباره این موضوع کنجکاو هستید یا مربوط به حرفه‌ای که در آن فعالیت می‌کنید است کافیست با ما همراه باشید تا جواب تمامی سوالات خود را بگیرید.
چدن چیست؟
برای فهم بهتر اتصالات چدنی ابتدا بهتر است تا با ماده سازنده مهم و پایه آن یعنی چدن بیشتر آشنا شوید تا به اهمیت آن پی ببرید. چدن به همان اندازه که دوام دارد قابل اعتماد بوده و بهترین انتخاب برای استفاده در ساخت و سازهای تجاری است. نام خود را به دلیل ویژگی‌های عالی که دارد گرفته‌است. یکی از خصلت‌های منحصر بفرد چدن این است که در عین سختی، شکننده میباشد.
تاریخچه
چینی‌ها در قرن ششم قبل از میلاد چدن تولید کرده همچنین تا قرن چهاردهم به طور پراکنده در اروپا تولیدات گسترده‌ای به انجام می‌رسید. چدن حدود سال 1500 میلادی در انگلستان معرفی شد. در طول قرن‌های 18 و 19 چدن یک ماده مهندسی ارزان‌تر از آهن فرفوژه بود زیرا نیازی به پالایش شدید و کار با چکش نداشت اما از نظر استحکام کششی در سطح پایین‌تری قرار داشت.با این وجود، قدرت تحمل بار، آن را به اولین فلز مهم ساختاری تبدیل کرد و در برخی از اولین آسمان خراش‌ها مورد استفاده قرار گرفت. در قرن بیستم، فولاد جایگزین چدن در ساخت و ساز شد اما چدن همچنان کاربردهای صنعتی زیادی دارد که باعث تمایز آن از دیگر مواد می‌شود.
چدن دارای قابلیت شکل پذیری بوده که با عملیات حرارتی طولانی مدت انجام می‌شود که این مورد برای اولین بار در قرن هجدهم در فرانسه ساخته شد اما چدنی که مانند ریخته‌گری انعطاف پذیر است در سال 1948 در ایالات متحده و بریتانیا اختراع شد. چنین چدن‌های شکل پذیری اکنون جز خانواده اصلی فلزات به شمار می‌روند که به طور گسترده برای چرخ دنده‌ها، قالب‌ها، میل لنگ خودروها و بسیاری از قطعات ماشین آلات مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کاربردهای چدن
این ماده ارزشمند در ساخت موارد زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- ساخت لوله
- حمل مایعات مناسب
- ساخت ماشین آلات مختلف
- ساخت قطعات خودرو
- ساخت تابه، ظروف و قابلمه
- ساخت لنگر برای کشتی‌ها
انواع چدن
لوله‌ها و اتصالات خاک چدنی به دو نوع عمده تقسیم می‌شوند که شامل بدون هاب و توپی و اسپیگوت میباشد. لوله هابلس و اتصالات در صنعت لوله کشی به عنوان بدون هاب نیز شناخته‌می‌شوند. اما غیر از این دو نوع عمده که به طور کلی بیان می‌شوند انواع مهم دیگری که به چندین دسته تقسیم می‌شوند وجود دارند که عبارتند از :
- خاکستری
- شکل پذیر
- گرافیت فشرده
- سفید
- چکش خوار
- مقاوم در برابر سایش
- آستنیتی
- کروی
حال پس از بررسی دقیق دو نوع عمده چدن، به طور مختصر به خواص موارد بالا را می‌پردازیم.
مواد سازنده و تولید
چدن آلیاژی از آهن که حاوی 2 تا 4 درصد کربن همراه با مقادیر مختلف سیلیکون و منگنز همچنین ردپایی از ناخالصی‌هایی مانند گوگرد و فسفر است که با احیای سنگ آهن در کوره بلند ساخته‌می‌شود. آهن مایع، درون شمش‌های خامی به نام پیگ ریخته شده و سخت خواهد شد. پیگ‌ها متعاقباً به همراه ضایعات و عناصر آلیاژی در کوره‌های کوپولا ذوب شده و دوباره در قالب‌هایی برای تولید انواع محصولات ریخته می‌شوند. بیشتر چدن‌ها به اصطلاح آهن خاکستری یا آهن سفید هستند. آهن خاکستری حاوی سیلیکون بیشتری بوده و نسبت به آهن سفید سختی کمتر و ماشین کاری بیشتری دارد اما هر دو نوع در شکنندگی اشتراک دارند. سایر عناصر آلیاژی که معمولاً در چدن استفاده می‌شوند عبارتند از:
- منگنز: مقاومت در برابر سایش را افزایش می‌دهد.
- کروم: سختی پذیری، مقاومت در برابر سایش، مقاومت در برابر خوردگی و اکسیداسیون را بالا می‌برد.
- نیکل: استحکام کششی را تا حد قابل قبولی می‌افزاید.
- تنگستن: سختی گرم و استحکام گرم را زیاد می‌نماید.
- مولیبدن: سختی پذیری را اضافه می‌کند.
- وانادیوم: باعث افزودن سختی پذیری و سختی گرم می‌شود.
- سیلیکون: سبب دو چندان گشتن سختی پذیری و مقاومت الکتریکی خواهد شد.
- آلومینیوم: به عنوان اکسید کننده عمل می‌کند.
- تیتانیوم: همانند آلومینیوم عملکردی مانند اکسید کننده دارد.
- نیوبیم: سختی پذیری را کاهش می‌دهد و شکل پذیری را افزایش داده که منجر به بالا رفتن مقاومت در برابر ضربه می‌شود.
- کبالت: سختی پذیری را کم کرده و در دماهای بالا در برابر نرم شدن مقاومت می‌کند.
بدون هاب
لوله و اتصالات خاکی چدنی بدون هاب مطابق با CISPI 310 ساخته‌می‌شوند. روش اتصال لوله و اتصالات از یک جفت بدون توپی محافظ فلزی ساخته شده بر اساس CISPI 310 استفاده کرده که در انتهای ساده لوله و اتصالات تلسکوپ قرار می‌گیرد. همچنین برای مهر و موم شدن مفصل گشتاور می‌شود. لوله و اتصالات خاکی چدنی هابلس تنها در یک کلاس تولید شده و ضخامت دیوارها بسته به اندازه متفاوت است. پیکربندی‌های متنوعی از اتصالات وجود دارد. اندازه لوله و اتصالات از 2/11 اینچ تا 15 اینچ متغیر میباشد.
توپی و اسپیگوت
لوله و اتصالات هاب و اسپیگوت دارای توپی هستند که اسپیگوت (انتهای ساده) لوله یا اتصالات در آنها وارد شده‌است. محل اتصال با یک واشر الاستومری گرماسخت یا سرب و اواکوم مهر و موم شده‌است. لوله هاب و اسپیگوت در دو کلاس یا ضخامت موجود هستند که به عنوان سرویس (SV) و فوق سنگین (XH) طبقه بندی می‌شوند. ضخامت دیوار اضافی به قطر خارجی Extra Heavy اضافه می‌شود بنابراین Extra Heavy (XH) و Service (SV) به راحتی قابل تعویض نیستند. لوله هاب و اسپیگوت و اتصالات مطابق ASTM A-74 ساخته شده و در اندازه‌های 2 تا 15 اینچ موجود هستند.
چدن سفید
کربن در این مورد به شکل کاربید آهن (Fe3C) وجود دارد. از خواص آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دارای استحکام فشاری بالا
- ماشین کاری سخت
- برخوردار از سختی خوب
- مقاوم در برابر سایش
چدن خاکستری
کربن در اینجا عمدتاً به شکل گرافیت بوده و ارزان نیز میباشد. خواص آن عبارتند از :
- ماشین کاری خوب
- مقاومت عالی در برابر سایش و ضربه
- دارای استحکام فشاری بالا
- شکننده
چدن چکش خوار
این نوع از چدن با کمک بازپخت شکل پذیر می‌شود. از آن برای ساخت قطعاتی که در آهنگری به کار می‌روند استفاده می‌شود مانند: تکیه گاه ترمز، توپی چرخ‌های واگن و غیره. خواص آن عبارتند از:
- انعطاف پذیری بسیار بالا
- سخت تر از چدن خاکستری بودن
- بدون شکستگی قابلیت پیچ خوردن یا خم شدن داشته
- قابلیت ماشین کاری عالی
چدن ندولار یا کروی
برای این نوع گرافیت به صورت کره یا گره وجود دارد. خواص آن شامل:
- استحکام کششی بالا
- خاصیت کشش عالی
مزایا و معایب چدن
با بررسی مزایا و معایب مهم چدن بیشتر با این ماده و خواص آن آشنا خواهید شد.
مزایا چدن
- دارای ویژگی ریختگی خوب
- موجود در مقادیر زیاد (به همین علت در مقیاس انبوه تولید می‌شود)
- قیمت پایین محصولات (به خاطر ارزان بودن ابزار مورد نیاز برای فرآیند ریخته گری)
- پذیرا هر شکل و اندازه پیچیده‌ای بدون استفاده از عملیات ماشین کاری پرهزینه
- استحکام فشاری چدن 3 تا 5 برابر بیشتر از فولاد بوده
- ماشین کاری خوب (چدن خاکستری)
- دارای خواص ضد لرزش یا میرایی عالی (از این رو برای ساخت ماشین آلات مورد استفاده قرار می‌گیرد)
- حساسیت خوبی دارد
- مقاومت بسیار خوب در برابر سایش
- دارای خواص مکانیکی ثابت بین 20 تا 350 درجه سانتیگراد
- حساسیت بریدگی بسیار کم
- غلظت کم
- مقرون به صرفه
- با دوام
- مقاوم در برابر تغییر شکل
معایب چدن
- مستعد زنگ زدگی
- استحکام کششی ضعیف
- قطعات حساس به بخش بوده (این مورد به دلیل خنک شدن کند بخش‌های ضخیم است)
- خرابی ناگهانی قطعات
- عدم نمایش نقطه تسلیم
- مقاومت نسبتاً ضعیف در برابر ضربه
- در مقایسه با فولاد دارای ماشین کاری ضعیفی بوده
- نسبت به وزن خود استحکام بالایی دارد
- شکنندگی زیادی داشته
- غیر قابل ماشین کاری (چدن سفید)
چرا اتصالات چدنی؟
هنگام انتخاب اتصالات لوله برای زهکشی یا سیستم فاضلاب، خریداران بیشتر مواردی را ترجیح می‌دهند که در برابر سایش مقاوم باشند.اتصالات لوله چدنی در برابر سایش ناشی از شن، ماسه، تخلیه ظرفشویی و پسماندهای دفع زباله که به صورت معلق در امتداد قسمت پایینی فاضلاب یا زهکشی حمل می‌شوند بسیار مقاوم هستند. این امر باعث می‌شود که چدن مورد توجه خریداران برای اتصالات لوله باشد.
انواع اتصالات چدنی
لوله چدنی به معنای لوله یا مجرای است که به عنوان لوله فشار برای انتقال آب، گاز یا فاضلاب به عنوان لوله زهکشی آب استفاده می‌شود. این لوله عمدتاً شامل یک لوله چدن خاکستری بوده که به طور کلی بدون پوشش مورد استفاده قرار می‌گیرد هرماه با با انواع جدیدتر که دارای پوشش‌ها و روکش‌های مختلف برای کاهش خوردگی و بهبود هیدرولیک هستند. در این بخش به طور مختصر به معروف‌ترین اتصالات چدنی اشاره کوتاهی می‌کنیم:
- گلند چدنی
- رینگ چدنی
- کمربند چدنی
- فلنج اسپیکات چدنی
- تبدیل چدنی فلنجدار
- چهار راه چدنی فلنجدار
- سه راه چدنی فلنج دار 90 و 45 درجه سانتیگراد
موارد استفاده اتصالات چدنی
اتصالات لوله چدنی بیشتر در ساختمان سازی مورد استفاده قرار گرفته و در داخل پارتیشن‌ها نصب می‌شود. این یراق آلات برای وسایل دستشویی، وان و کمد آب مناسب است. اتصالات لوله‌های خاکی چدنی نیز برای زهکشی طوفان از حیاط، پشت بام و در ساخت و ساز ساختمان کاربرد دارند. اکثر لوله‌‌کش‌ها این روزها لوله و اتصالات خاکی چدنی را در سازه‌های مرتفع برای زهکشی، زباله، هواکش و فاضلاب صرف نظر از ارتفاع ساختمان ترجیح می‌دهند. زانو چدنی فلنجدار 90 درجه سانتیگراد و زانو چدنی فلنجدار 45 درجه سانتیگراد بخشی از اتصالات چدنی هستند.
مزایا استفاده از اتصالات چدنی
اتصالات لوله چدنی نسبت به سایر انواع اتصالات، دارای مزایای متعددی است. مقاومت آنها در برابر سایش به این معنی است که کاملاً برای سیستم‌های زهکشی مناسب هستند و اغلب در سیستم‌های زهکشی، فاضلاب مسکونی و سیستم‌های زهکشی آب طوفان با اتصالات پلی اتیلن استفاده می‌شوند. همچنین آنها برای انتقال آب و گاز نیز مناسب می‌باشند. لوله‌های چدنی در اندازه‌های مختلفی تولید می‌شوند که با اکثر نیازها مطابقت دارند. همینطور می‌توانید تمام اتصالاتی را که انتظار دارید پیدا کنید مانند: زانویی لوله، اتصالات لوله، آداپتورها، کوپلینگ‌ها، کاهنده‌ها، سه راهی‌ها و غیره.
اتصالات لوله چدنی به دلیل تطبیق پذیری خود شناخته‌می‌شوند زیرا با طیف گسترده‌ای از روش‌های اتصال ارائه شده‌است که امکان نصب کارآمد را هم در بالا و هم در زیر زمین فراهم می‌کند. به دلیل این ویژگی، چدن بیشتر برای زهکشی‌های بهداشتی و طوفانی، ضایعات، مواد و لوله کشی هوا در بازار ترجیح داده‌می‌شود. همچنین برای استفاده در انواع ساختمان سازی مناسب هستند.
مزایا استفاده از اتصالات لوله چدنی در شبکه آبرسانی به شرح زیر است:
- مقاوم در برابر سایش
- ذوب نشدن و نسوختن در سخت‌ترین شرایط
- ایده آل برای استفاده با مواد زهکشی مانند شن و ماسه
- مناسب برای سیستم‌های فاضلاب
- مواد با دوام بالا
- غیر قابل تخریب
- طول عمر زیاد
- نیاز به تعمیر و نگهداری کم به دلیل دوام زیاد
- عدم واکنش با اکثر مواد شیمیایی
- بسیار مقاوم در برابر درجه حرارت
- ضد صدا
- حداقل نویز و لرزش میان اتصالات و لوله‌ها
- نصب بسیار آسان
- مقرون به صرفه
با توجه به موارد ذکر شده می‌توان به علت اهمیت بالایی که اتصالات چدنی برخوردار هستند پی برد.
توجه خریداران قبل از خرید اتصالات لوله چدنی باید روی نکات زیر متمرکز باشد:
قبل از خرید اتصالات لوله چدنی باید از استحکام اتصالات اطمینان حاصل شود. دوام و مقاوم بودن در برابر سایش و خوردگی عامل مهم دیگری است که باید قبل از اقدام به ریخته‌گری در نظر گرفته‌شود. همچنین اندازه و شکل اتصالات نیز قبل از خرید اتصالات لوله چدنی به همان اندازه مهم است.
اتصالات چدنی به دلیل عملکرد بی نظیر خود شناخته شده‌اند. همچنین جالب است بدانید که ساختار و ترکیب چدن به جای انتقال یا تقویت صدا به تضعیف صدا کمک می‌کند. هرچند این اتصالات معمولاً برای لوله‌های انتقال آب ترجیح داده نمی‌شوند. حال خرید و استفاده کردن یا نکردن از اتصالات چدنی بر عهده مخاب گرامی میباشد.
